Gian bếp của nội

Sau khi sơn hà hợp nhất, nội được quốc gia cấp cho một căn nhà trong khu phố nhỏ giữa lòng đô thị. Nội đập vách ngăn giữa, dành hẳn hai gian cuối cho căn bếp rộng. Tôi còn nhớ, khi còn bé xíu, vào mỗi buổi sáng tờ mờ, cha chở tôi về gửi cho nhà nội, lúc giấc ngủ vẫn còn bám víu tôi lơ mơ trong vòng tay mẹ ở phía sau xe. Nội đón tôi nhẹ nhõm trong vòng tay vững chãi, gân guốc khỏe mạnh và đặt tôi nằm trên chiếc phản gỗ kế bên ô cửa số có song sắt màu xanh lơ. Hàng ngày, nội dậy từ sớm, ra trước sân chẻ đống củi khô đã phơi qua mấy nắng to để chuẩn bị nhóm bếp. Khói bếp màu tro sáng tan dần trong màn sương sớm và trôi khắp gian bếp. Mùi hương đặc biệt của bếp lò mỗi sáng lại đánh thức tôi dậy bởi thứ mùi ngai ngái, hăng hăng xộc vào mũi. Nó tựa như một đặc trưng của ngôi nhà, ám cả khói vào đôi bàn tay thô ráp của nội, lẩn quất giữa những vách tường và biến mất trên trần nhà gỗ màu cánh gián. Vậy mà tôi đẻ nghiện mùi khói bếp ấy. Mỗi ngày, nội nhóm bếp hai lần, vào buổi sáng và chiều tà. Tôi có nhiệm vụ bưng từng đống củi nhỏ chất đống vào góc bếp cho nội và kiêu hãnh nhìn đống củi thật to nội gom lại, chất thành từng chồng từng chồng từ đống củi nhỏ của tôi. Lúc quạ sắp rơi xuống, cứ thoảng thấy mùi khói bếp, tôi lại chạy ù về nhà nội, bỏ quên đám bạn hàng xóm đang gọi ơi ới đằng sau, vào gian bếp, kiễng chân nhìn lên bếp lò cao cao, nhón tay bỏ thêm than và củi khô vào bếp, thoáng khoái chí nghe tiếng lửa tí tách vui tai giữa làn khói bếp mù mịt cay xè mắt. Ngày còn bé thơ, tôi có một niềm tự hào rất con nít về cái bếp lò của nội, cũng bởi cả một dãy nhà mái ngói giống nhau đều đã làm quen với các loại bếp gas đương đại, chỉ độc mỗi nhà nội thoảng mùi khói bếp hăng hăng ấy. Tôi còn đoan với bọn trẻ hàng xóm “Cả thị thành này chỉ có nội là xài bếp lò” với một sự tự hào lớn lao. Tôi càng hãnh diện hơn mỗi khi giơ cả rổ khoai lang béo ngậy, bùi thơm mùi tro bếp trước mặt lũ trẻ hàng xóm đang bòn, đợi chờ tôi chia phần. Tôi lớn lên trong mùi khói bếp của nội từng ngày như thế. Sau này, gian bếp được sửa chữa lại, đóng thêm cánh cửa ngăn và mua thêm bếp gas, bếp điện mới. Cái bếp lò và mùi khói bếp của nội dần lùi xa, mang đi cả những nếp tuổi thơ của tôi. Thế nhưng, giữa lòng thị thành tất bật, mỗi khi thoảng nghe mùi khói bếp ở đâu đó, tôi lại nhớ nao lòng gian bếp cũ kĩ của nội, nơi chứa đựng cả kí ức tuổi thơ tôi. LÊ ĐỖ NHƯ QUỲNH